Pleidooi voor herziening wet Breyne om stijgende woonnood tegen te gaan

Het aantal Vlamingen dat bereid is om een nieuwbouwwoning op plan aan te kopen, gaat snel achteruit. Dat blijkt uit de analyse van onze verkoopcijfers van 2022, 2023 en het eerste kwartaal van 2024. Waar vroeger meer dan drie op de vier appartementen en huizen op plan verkocht werden, ligt het cijfer nu op minder dan de helft. De demohuizen en kijkappartementen vliegen dan weer wel de deur uit, ook al valt daar niets meer qua vloeren, afwerking of indeling naar eigen smaak te kiezen. Daarom pleit ik ervoor om de ingezakte nieuwbouwmarkt opnieuw zuurstof te geven, dit door een versoepeling van de wet Breyne. 

Deze shift naar een verkoop van vooral afgewerkte nieuwbouw gaat gepaard met een shift in koperspubliek en heeft eveneens effecten op de totale vastgoedmarkt. Het kooppubliek voor nieuwbouw is vandaag niet de starters, maar vaak dertigers of veertigers. Voor starters is een nieuwbouw vaak onhaalbaar door de gestegen rente en de oplopende bouwkost. Voor de dertigers en de veertigers speelt dit ook, maar zij kunnen door hun huidige eigendom wel toeslaan als de nieuwbouw al gerealiseerd is of de ‘wisselperiode’ kort genoeg is zodat er geen overbruggingskrediet moet worden afgesloten. Dat financiële aspect speelt veel harder mee dan de mogelijkheid om zelf alles van a tot z te kiezen. De modelwoningen en -appartementen worden vlot verkocht. Als er dan geen andere kavels snel beschikbaar zijn, dreigt de verkoop soms tijdelijk terug stil te vallen. 

Dit alles heeft een impact op de brede vastgoedmarkt. Kopers die nieuwbouw willen en kunnen kopen, zetten de stap vandaag niet omdat er te weinig instapklaar nieuwbouwaanbod  is. Dat betekent dat zij vandaag wachten en langer in hun huidige woningen blijven wonen. Die woningen, die vaak wel financieel haalbaar zijn om als eerste eigendom te verwerven, zijn bijgevolg niet beschikbaar voor aankoop door starters. Op die manier blijven die starters aangewezen op de huurmarkt, waar de krapte ook enorm is en de prijzen blijven stijgen, wat opnieuw vreet aan de marge om te sparen voor de eigen inbreng voor het verwerven van die eigen woonst.

Om de nieuwbouwmarkt, en de woningmarkt in het algemeen, opnieuw zuurstof te geven, roepen we op om de wet Breyne en de huidige financieringsvoorwaarden voor nieuwbouwprojecten te herbekijken. Dit zowel langs de kant van de consument als bij de projectontwikkelaars. Samen met de banksector moeten we bekijken hoe de wet Breyne versoepeld kan worden zodat de levensvatbaarheid van een project niet meer zo sterk afhangt van een voorverkoop op plan. Een aantal ontwikkelaars financiert nu vaak zelf al het project of een aantal units met eigen middelen om sneller (bijna-)afgewerkte woningen te kunnen leveren. Als banken meer bereid zouden zijn om de financieringsmodaliteiten voor projectontwikkeling anders te bekijken, zou dat al een deel van oplossing zijn om de woonnood tegen te gaan. Cruciaal is de nieuwbouwmarkt toegankelijker te maken voor de mensen die willen, maar budgettair op hun limieten stuiten. De woonbehoefte en vraag zijn groot, maar raken op deze manier niet ingevuld!    

Cedric Vanhencxthoven, 
Bestuurder Heylen Vastgoed