Experimenteel beton: de weg naar innovatieve toepassingen

Onder de noemer ‘Experimenteel Beton’ gingen enkele architecten samen met betonexperten opnieuw op zoek naar innovatieve toepassingen met prefabbeton. Dit niet meteen in het kader van een concreet project, maar volledig vrij van welke belemmering ook. Hoe brengen we beton to the next level? De resultaten waren te zien op de voorbije editie van ARCHITECT@WORK Brussels, in de vorm van een installatie die onze nieuwsgierigheid wekte.

Experimenteel beton is een initiatief van FEBELARCH en FEBELCEM, gebaseerd op een concept van Hans Köhne en Siebe Bakker, met als opzet een dialoog op gang te brengen tussen ontwerpers en producenten en met een open geest en brede blik te kijken naar eventuele toekomstige toepassingen. Dromen mag, want alleen zo ontwikkelen zich innovatieve ideeën. Sommige experimenten kregen een wat concrete vorm, verder toegelicht door Ir.-arch. Arnaud Tandt van FEBELCEM. 

Hoe kunnen we beton bioreceptief maken, waardoor de groei van planten bijvoorbeeld mogelijk wordt? Dit uitgangspunt leidde tot drie opmerkelijke concepten. Zo werd er werk gemaakt van ‘Growing concrete’ met verschillende lagen poreus gestampt beton, afgewisseld met organisch substraat en waterkristallen die vocht absorberen en langzaam vrijgeven. Best een bevredigend resultaat, net zoals het ‘Succelent concrete’, een experiment waarbij beton werd gestort in een mal waarin een vetplantje werd geplaatst. Dit resulteerde in een negatieve afdruk die doet denken aan een complexe moskeekoepel. Iets subtieler is het ‘Snail Trail concrete’, gemaakt in een bekisting met daarin een slakkenspoor. De natuur als architect, met toch wel verrassende resultaten.

De geur is niet meteen de meest aantrekkelijke eigenschap van beton. Dus werd nagedacht over hoe dit aroma beter kan. Potpourri in de mix bleek niet zo’n succes. In een tweede experiment werden kleine geurampullen in de blokken geïntegreerd, met als resultaat ‘Eau de Crete’. Van geurend naar geleidend beton met ‘Conductive concrete’ waarbij men erin slaagde een lampje te laten branden. Verder konden we kennismaken met ‘Concrete Curtain’, een golvende betonnen wand. Hierbij werd onderzocht hoe men de vorm kan aanpassen zonder telkens weer een mal op maat te maken, dit door middel van in beton geweekte jute die met stalen staven naar omhoog en ‘in de plooi’ wordt getrokken. 

We maakten ook kennis met het concept ‘Self-Cloning concrete’ waarbij gecreëerde betonnen elementen tegelijk fungeren als resultaat, maar ook samen als mal voor nieuwe en identieke elementen. Last but not least: ‘Coupling Cupola’, een zelfdragende structuur – gebaseerd op de Geodisic Dome van Richard Buckminster Fuller – waarbij er wordt nagedacht over een manier om demontabel en dus toekomstgericht te bouwen, inspelend op het circulaire gedachtengoed. Het is een modulair systeem, bestaande uit verschillende driehoeken, waardoor het mogelijk wordt elke koepel aan te passen aan de behoeften van de gebruiker in een specifieke architectonische context. Prefabbeton, zoals je het nog niet eerder zag.