Luchtkwaliteit in tijden van Corona

Maar de luchtkwaliteit binnen baart zorgen. Ventileren is de boodschap. Daarnaast zijn er nog andere systemen die de lucht zuiveren en kunnen bijdragen tot de gezamenlijke strijd tegen corona. Ionisatie en UV-C zijn er twee van. Een toelichting.

Ook al is er nog geen onomstotelijk bewijs, toch geven heel wat wetenschappers aan dat COVID-19 zich kan verspreiden via aerosolen in de lucht. De dringende oproep om voldoende te ventileren is niet in dovemansoren gevallen. Door te ‘spoelen’ met verse lucht worden de aerosoldeeltjes verdund en vermindert de verspreiding van het virus. Maar ook andere technieken om de lucht te zuiveren krijgen extra aandacht. Eén ding is zeker: corona is een wake-up call en doet ons nadenken over luchtkwaliteit, in scholen, openbare gebouwen maar ook in de residentiële woningen van vandaag en morgen. Naast acute oplossingen, die zeer zeker nodig zijn, is ook een langetermijnvisie niet overbodig. 

Ventileren wordt nadrukkelijk naar voor geschoven als eerste preventiemaatregel om de verspreiding van het coronavirus binnenshuis te beperken. Ook het REHVA – Federation of European Heating, Ventilation and Air Conditioning Associations – heeft naar aanleiding van COVID-19 richtlijnen opgesteld. Dit wordt meteen onderschreven door ventilatiespecialist Duco. Er wordt aangeraden om 24 op 24, 7 op 7 te ventileren. Ook wanneer er zich niemand in een bepaalde ruimte bevindt, is (verlaagde) ventilatie een must. Dit wordt onderschreven door ventilatiespecialisten, waaronder Duco dat zowel ventilatiesystemen C en D aanbiedt. Maar wat met het onderhoud?  “Het volstaat om de normale richtlijnen voor het onderhoud van je ventilatiesysteem te volgen”, vertelt Davy Sallaerts, productmanager bij Duco. “Het systeem bijkomend reinigen of de filters extra vervangen bij een ventilatiesysteem D heeft geen nut. Als je het normale onderhoudsschema zorgvuldig volgt, beperk je het risico op besmetting. Er is in ieder geval geen reden om een HVAC-installatie uit te schakelen.” Meer info en richtlijnen van REHVA vind je hier: www.rehva.eu/activities/covid-19-guidance.

Corona doet menig specialist ook nadenken hoe ventilatiesystemen in huis geoptimaliseerd kunnen worden. Arch. Luc Dedeyne van Benergie gaf volgend advies tijdens een recent webinar over ventilatie: “In woningen voeren we verse lucht naar binnen in droge lokalen zoals de woonkamer, slaapkamers, het bureau of de speelkamer. Klassiek stroomt die lucht dan verder via gangen en circulatieruimten naar de natte ruimten zoals de open keuken, badkamer, wasplaats of het toilet. Daar wordt dezelfde lucht dan naar buiten afgevoerd. In geval van warmterecuperatie wordt een deel van de warmte uit de afgevoerde lucht herwonnen. Maar wat met een zieke in huis? Hoe vermijden we dat de gecontamineerde lucht zich verspreidt? Met de bestaande ventilatieregelgeving zou het niet onverstandig zijn om de zieke persoon in een ruimte met ventilatieafvoer te laten verblijven. Het bed in de badkamer of wasplaats? Uiteraard niet ideaal. Maar binnen de bestaande regelgeving is het niet verboden om ook slaapkamers te voorzien van een mechanische afvoer. Het afscheiden van een slaapkamer van de rest van de woning is mogelijk als deze ruimte zowel voorzien wordt van toevoer- als afvoerventilatie. Het tijdelijk uitschakelen van de verse luchtaanvoer in deze ruimte en bijgevolg alleen de mechanische afvoer verder laten wegen, maakt dat de slaapkamer ten opzichte van de rest van de woning in onderdruk komt te staan. Resultaat: zo vermijd je dat de lucht uit de slaapkamer naar de rest van de woning circuleert. Samengevat: bij een systeem C adviseer ik om ook luchtafvoer te voorzien in de slaapkamers, net als balansventielen in elke slaapkamer in het geval van systeem D. Een preventieve ventilatiestrategie waarmee je op veilig speelt.”

Naast ventilatie worden er nog andere systemen ingezet om de lucht te ontdoen van onzuiverheden en aerosolen. Ionisatie is daar één van. Elektrostatische luchtfiltratiesystemen, zoals bijvoorbeeld PureBlue van Itho Daalderop, vormen een oplossing om niet alleen virussen en bacteriën maar ook allergenen en fijnstof aan te pakken. Hoe werkt het? Sam van Gerwen van Itho Daalderop: “De partikels, organismen en microscopische deeltjes worden door een ionisator van een elektrostatische lading voorzien. Door de lucht, vlak voor deze door de filter wordt geblazen, optimaal te ioniseren, worden alle deeltjes geladen en blijven ze als een magneet aan de filter plakken. Zo wordt de lucht voor 99,9 procent van alle onzuiverheden ontdaan.” Een ionisatieluchtreiniger wordt nu al vaak ingezet in locaties waar zuivere en virusvrije lucht belangrijk is. Denk hierbij aan ziekenhuizen en woonzorgcentra. Maar met corona in de lucht stijgt de interesse, ook van de residentiële markt. Naast de standalone luchtzuiveringstoestellen, die je eender waar in elke ruimte kunt plaatsen, zijn er systemen die gekoppeld worden aan het ventilatiesysteem.  

Tot slot is er nog de UV-C technologie, een alom bekende techniek voor desinfectie door middel van speciale lampen. Dit systeem is op zich inderdaad niet nieuw en wordt al lang ingezet om bijvoorbeeld operatiekwartieren, maar ook bussen en vliegtuigen, te ontsmetten. In het verleden heeft UV-C ook al een belangrijke bijdrage kunnen leveren in het neutraliseren van virussen zoals tuberculose, SARS en ebola. De UV-C straling is in staat het SDNA/RNA van micro-organismen te beschadigen en dus geschikt in de strijd tegen virussen en bacteriën maar ook schimmels en gisten. Om deze technologie ook optimaal tijdens deze pandemie te kunnen inzetten, lanceerde Group Engels met Thermo Bel een aantal UV-C desinfectiesystemen van Belgische makelij (Luxibel) die in alle veiligheid kunnen gebruikt worden. Vooral innovatief zijn de gesloten systemen B-Air die de lucht 24/7 kunnen aanzuigen en desinfecteren, ook in een ruimte waar mensen aanwezig zijn. Via een luchtkoker wordt de vervuilde lucht aangezogen waarna twee UV-C lampen de bacteriën en virussen vernietigen. Ook bestaat nu de mogelijkheid om UV-C lampen rechtstreeks in te bouwen in ventilatiekanalen zodat twee technieken gecombineerd worden, zijnde ventilatie en desinfectie. De doeltreffendheid van UV-C licht? Groot, als we de Boston University mogen geloven. Uit een onderzoek naar de effectiviteit van Signify (het voormalige Philips Lighting) UV-C-lichtbronnen bleek dat een dosis van 5 mj/cm² resulteerde in een reductie SARS-CoV-2-virus met 99 procent in 6 seconden. Een dosis van 22 mj/cm² leidt tot een reductie van 99,9999 procent in 25 seconden. Conclusie: ook UV-C kan een bijdrage leveren aan die gemeenschappelijke strijd om de pandemie in te dijken.