Resultaten VLAIO-TETRA-project. Kalkhennep in de Vlaamse bouwsector

Kalkhennep is een (gedeeltelijk) nagroeibaar materiaal, een mengsel van hennepscheven en kalk. De introductie van kalkhennep in Vlaanderen is relatief recent en daarom zijn onderbouwde kennis en praktische informatie over het materiaal, de eigenschappen en de implicaties op een ontwerp en op de plaatsing ervan niet altijd voorhanden.

Het energie- en grondstoffenverbruik wereldwijd liggen torenhoog en de voorraad is uiteraard niet oneindig. Ook de bouwsector heeft zijn aandeel in dit verbruik. Bovendien zorgen de productie van bouwmaterialen en het gebruik en onderhoud van gebouwen voor de uitstoot van broeikasgassen, waaronder ook CO2. Daarom worden, naast het ontrollen van energiebesparende maatregelen, ook alternatieven ontwikkeld. Kalkhennep in zijn huidige samenstelling en toepassingsvorm is een voorbeeld van een relatief nieuw materiaal dat over interessante troeven beschikt. Omwille van het specifieke materiaalgedrag is een goede kennis van het materiaal en de verwerking ervan nodig. “Het ontwikkelen van ontwerp- en uitvoeringsondersteuning voor de toepassing van kalkhennep in Vlaanderen was de belangrijkste doelstelling van ons project”, klinkt het bij de projectpartners.

Op welke manier wordt kalkhennep in een gebouw toegepast? Welke hygrothermische prestaties mogen in de praktijk verwacht worden? Welke factoren dienen in rekening gebracht te worden bij het ontwerp van een kalkhennepgebouw? Hoe kunnen details voor een kalkhennepgebouw eruitzien? Hoe kan kalkhennep geplaatst worden? Deze onderzoeksvragen werden gedurende twee jaar, van oktober 2018 tot december 2020, onderzocht. Tijdens een online slotevent werden de resultaten voorgesteld: twee praktijkgidsen met ontwerp- en uitvoeringsrichtlijnen en praktijkvoorbeelden, drie webinars die een korte introductie geven in het materiaal, zijn eigenschappen en toepassingsmogelijkheden, en tien uitgewerkte details, inclusief 3D-animaties, voor veelvoorkomende bouwknopen.

De ontwikkelde praktijkgidsen handelen rond de toepassing van kalkhennep in wanden en zijn het resultaat van research in bestaande literatuur en nieuwe onderzoeksresultaten. Zo bevat de praktijkgids ‘Kalkhennep: ontwerp- en uitvoeringsondersteuning’ een uitgebreide introductie in het materiaal, gaat het dieper in op de (belangrijkste) eigenschappen ervan en geeft het een overzicht van ontwerp- en uitvoeringsrichtlijnen en bouwdetails. In deze gids zijn de onderzoeksresultaten van het project verwerkt en wordt een uitgebreid portfolio van toepassingen in Vlaanderen en omstreken meegegeven.

Wie louter op zoek is naar een eerste kennismaking met kalkhennep vindt zijn of haar gading in de gids ‘Kalkhennep: praktijkvoorbeelden’. Hierin zijn enkel het portfolio en een korte introductie van het materiaal opgenomen.
Via de website www.sites.google.com/uhasselt.be/building-beyond-borders kan je doorklikken naar een specifieke pagina rond dit project. Hier vind je het aanvraagformulier om de praktijkgidsen gratis te downloaden en kan je de webinars en het slotevent bekijken.

Verschillende vragen blijven na dit onderzoek nog open staan. Vermits het project zich toespitste op het gebruik van kalkhennep in wanden is één van de nog open vragen hoe kalkhennep zich in vloeren en (platte) daken gedraagt. Ook de ontwikkeling van methodes om de droging te versnellen en de plaatsing te vereenvoudigen zijn vandaag nog onbeantwoord, net als de verwerking van kalkhennep na afbraak. “Het onderzoek naar verdere toepassingen van dit materiaal staat zeker nog niet stil”, klinkt het in koor bij de projectpartners.