NLFR

Platform over architectuur, interieur- & landschapsarchitectuur
“Then I’ll huff, and I’ll puff, and I’ll blow your house down”
Arthur Van Cauwenberghe, Ingenieur-architect en partner bij Abscis Architecten (Beeld: @TiniCleemput)

“Then I’ll huff, and I’ll puff, and I’ll blow your house down”

In de populaire verbeelding ligt de wolf van de drie biggetjes nog altijd op de loer. Het houten gebouw wordt weggeblazen en het stenen gebouw blijft staan. Dat vertaalt zich nog steeds in de gedachte dat een houtbouw minder lang meegaat. Aangezien de keuze voor de ene of de andere bouwwijze in een heel vroeg stadium ligt, wordt die veelal gestuurd door deze conservatieve reflex. 

Sinds ik mijn eerste werkervaringen in München heb afgerond, waar houtbouw als mainstream werd aanzien – ook voor grotere projecten – strijd ik tegen die scepsis. Ik zoek deze constructiemethode in eerste instantie op omdat het verduurzamen van de bouwindustrie een belangrijke bijdrage moet leveren in de strijd tegen de klimaatverandering. Houtbouw is daarin een belangrijke schakel.

Sinds 2006 is er een focus op de ‘operationele’ CO2-uitstoot van gebouwen, met de invoering van EPB. Naarmate de EPB strenger wordt, wint de ‘embodied energy’ van gebouwen aan belang. De embodied energy beschrijft de uitstoot die met het bouwen zelf gepaard gaat. Alle gebruikte materialen hebben namelijk een schaduwkost, een kost voor mens en milieu, die niet in de prijs is verrekend. Deze kost kan beperkt worden door het hergebruik van materialen of door het gebruik van hernieuwbare materialen, met een lagere CO2-uitstoot. 

Maar in een klassieke massiefbouw is het circulaire karakter beperkt. Zware, energie-intensieve constructiematerialen worden aan mekaar gegoten, verkleefd of vermorteld, onder het mom dat het gebouw dan honderden jaren in gebruik kan blijven. Het levenscyclusdenken wordt beperkt tot het uitdenken van een flexibel grondplan. Tegelijk zijn we gebouwen uit de naoorlogse periode aan het slopen omdat ze niet renoveerbaar zijn volgens de huidige woonstandaard. Daarbij wordt het steenachtige afval vermalen en als wegkoffer ‘gerecycleerd’. Die logica houdt weinig steek.

Houtbouw, en in het bijzonder houtskeletbouw, biedt een unieke kans om zowel het gewicht als de uitstoot van de constructie drastisch terug te dringen en de constructiedelen te verbinden op een manier die omkeerbaar is. Als het gebouw in onbruik geraakt en wordt afgebroken, net zo goed na een levensduur van honderden jaren, kunnen de onderdelen terug worden losgeschroefd en met minimale schade opnieuw worden verwerkt in hun originele vorm.

In tweede instantie pleit ik dat die eerder vermelde scepsis ongegrond is. Tegenwoordig houden stabiliteitseisen voor windbelasting rekening met veel meer dan de longinhoud van een sprookjeswolf. Toch is het essentieel te realiseren dat bouwen met hout andere risico’s met zich meebrengt. Het is een specialiteit op zich. Een onnauwkeurige toepassing kan de levensduur van de constructie danig inkorten en daarmee de eerder opgesomde voordelen teniet doen. Een verhoogde aandacht voor condensatie en waterinfiltraties, zomercomfort, akoestiek en brandwerendheid is onontbeerlijk. Daarom pleit ik ook voor verregaande prefabricatie, waarbij het gesofisticeerde atelier van de houtbouwaannemer gecontroleerde omstandigheden biedt om alle elementen samen te stellen. De montage op de werf kan dan worden teruggebracht tot een minimum aan regenvrije dagen. De beperkte overlast voor de buurt is mooi meegenomen.

Tot slot raad ik bouwheren aan om het voorbeeld van de Brusselse huisvestingsmaatschappij te volgen, die in 2017 enkele aanbestedingen publiceerde voor design & build offertes, specifiek voor prefab houtbouw. De gecombineerde knowhow van aannemers en ontwerpers geeft meteen zowel budgettaire zekerheid als een garantie op een toekomstgericht gebouw. Ik hoop dat nog veel moedige bouwheren dit initiatief volgen.    

Arthur Van Cauwenberghe, 
Ingenieur-architect en partner bij Abscis Architecten

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details