Wat verhindert en motiveert mensen om te renoveren?

Welke barrières moeten worden overwonnen om mensen aan te zetten tot een energetische renovatie en bijgevolg het decarboniseren van hun gebouwenpark? Maak niet de vergissing te denken dat jij of iemand de algehele waarheid in pacht heeft. Die ene reden voor het gebrekkig aantal particuliere renovaties bestaat niet. De financiële drempel is één ding, maar zowel uit de academische literatuur als uitgevoerde studies blijkt dat er een heel complex en divers samenspel bestaat van barrières en motivaties. Vermijd tunnelvisie. Dat is wat ik in mijn recent rapport wil aantonen. 

Naast de financiële rem is er bijvoorbeeld de barrière die te maken heeft met informatie. Ook al zijn hier al grote stappen gezet, toch blijkt meer gedetailleerde info op maat van de woning in kwestie niet evident. Een detailstudie gaat met kosten gepaard. Daarnaast is er de aversie van de huizeneigenaars om nieuwe schulden aan te gaan en het nemen van financiële risico’s. Bovendien hebben mensen een voorkeur voor korte termijnwinsten en -resultaten, wat bij een energetische renovatie niet het geval is. Als vierde punt is er de coördinatieproblematiek. Huishoudens kijken op tegen het coördineren van de verschillende partijen bij een grote renovatie. Ook op maatschappelijk niveau blijkt de coördinatie op onderwijsniveau een uitdaging, met een gebrek aan de juiste arbeidsprofielen. Nog een barrière: huizeneigenaars zijn onzeker of ze de waarde van de renovatie vertaald zullen zien in de verkoopwaarde van hun woning. Tot slot is er uiteraard de financiële barrière, met te weinig toegang tot kapitaal. 

Dit laatste punt vormde het uitgangspunt van een studie, in samenwerking met professor Johan Albrecht, bij Vlaamse huiseigenaars. Er werd onderzoek gedaan naar hun maximale financieringscapaciteit – zowel eigen gelden als leningen – in verhouding met de renovatiekost om het huis naar label A te brengen. Conclusie: 47 procent heeft een tekort aan financieringscapaciteit – waarvan 36 procent een groot tekort van meer dan 25.000 euro. Zo’n 53 procent heeft een overschot. We leren hieruit dat de tekorten erg groot zijn. Maar ook de huishoudens die wel de middelen hebben dienen geactiveerd te worden. Uiteraard zullen de huidige energieprijzen de prikkels om te renoveren versterken. Niettemin is er een langetermijnplan nodig wil men de vooropgestelde renovatiedoelstellingen halen. Stof tot nadenken.    

Dr. Sam Hamels, 
Postdoctoral researcher UGent – Energy Economics