Meerwaarde van sociale maatwerkbedrijven in de circulaire bouw

Hoe kan de sociale economie een rol spelen in de transitie van de bouwsector? Dat is ook een vraag die Kamp C, het Provinciaal Centrum voor Duurzaamheid en Innovatie in de Bouw, bezighoudt. Om de rol van de maatwerkbedrijven in de kijker te zetten, werd een nieuwe brochure uitgebracht die architecten en ontwerpbureaus, maar ook aannemers en materiaalproducenten moet informeren en inspireren. De rol van maatwerkbedrijven in de circulaire bouw wordt toegelicht aan de hand van voorbeelden, met aandacht voor de meest voorkomende vragen en bezorgdheden. 

De EU-klimaatdoelstellingen betekenen voor de bouw een enorme uitdaging. Zo is de sector vandaag verantwoordelijk voor 40 procent van de uitstoot van broeikasgassen en voor de helft van het energieverbruik en de materiaalstromen. “Om naar de doelstellingen toe te werken, zullen we meer moeten inzetten op biobased materialen en circulair bouwen”, aldus Kelly Penen, projectverantwoordelijke van Kamp C. Circulaire businessmodellen, modulair ontwerp en hergebruik van materialen en elementen zullen meer en meer hun ingang vinden in de bouw. Al helpt het niet dat de bouwsector te kampen heeft met een arbeidsmarktkrapte. Het inschakelen van lokale maatwerkbedrijven met sociale tewerkstelling kan soelaas bieden.

Om hergebruik van materialen mogelijk te maken, zijn veel niet-automatiseerbare en arbeidsintensieve handelingen nodig. Denk aan het ontmantelen, herwerken of assembleren van materialen en producten. Bij de afbraak van gebouwen, gaat men oogsten in plaats van slopen en ook dit vereist mankracht. Taken die heel geschikt zijn voor de sociale tewerkstelling van deze maatwerkbedrijven. Kathleen Helsen, gedeputeerde Provincie Antwerpen: “Duurzaamheid, dat is ook kiezen voor lokaal ondernemerschap. Door de 53 sociale economiebedrijven in de provincie Antwerpen hebben onze bedrijven een ruime keuze. Bovendien is een samenwerking met bedrijven uit de sociale economie een grote meerwaarde voor de bouwsector. Ze staan bekend als betrouwbare partners, die marktconforme prijzen aanbieden. Het resultaat is kwalitatief en de samenwerking creëert een positieve en sociale impact, waarbij de bedrijven en de medewerkers hun trots halen uit tevreden klanten.”

Om de rol van sociale maatwerkbedrijven in de circulaire bouw concreter te maken, zijn in de brochure een aantal voorbeelden opgenomen. Zo heeft aannemer Beneens een beroep gedaan op maatwerkbedrijf Kunning voor het ontmantelen en bewerken van de houten gevelbekleding van Hangar 26 die een tweede leven vond in het circulaire kantoorgebouw ’t Centrum. Ook interessant: de werfwachters van Groep Intro die aannemers ondersteunen. Ze houden de werf netjes en veilig, maar kunnen ook ingezet worden voor een aantal andere taken zoals manuele graafwerken, afkappen van stenen voor hergebruik, bouwafval verzamelen en recycleren. Kiemkracht verzamelt en verwerkt dan weer vezels vanuit lokale organische reststromen die door materialenproducent en start-up Circular Matters worden herwerkt tot een nieuw materiaal. En dan is er nog maatwerkbedrijf De Vlaspit dat afgedankte kurk inzamelt en herwerkt tot het isolatiemateriaal Recycork. Verder noteren we nog enkele interessante initiatieven voor het opwaarderen van gerecupereerd hout. Meer voorbeelden in de brochure en op www.doeners.be, het platform met een overzicht van het aanbod van de sociale economie. De brochure is verkrijgbaar bij Kamp C, haar partners en ook eenvoudig downloadbaar op de website van Kamp C.