Off-site bouwen om de energetische renovatie te versnellen

Efficiënte verduurzaming van sociale woningen

Een klimaatneutraal Europa tegen 2050? Nog heel wat werk aan de winkel, ook wat betreft het energielekkende woningpark. Zo moeten er in België, Nederland, UK en Duitsland alleen al zo’n 21 miljoen sociale woningen een grondige energetische renovatie ondergaan. Al die woningen op de traditionele manier renoveren, lijkt onhaalbaar. Een pilootproject in Frankrijk toont aan dat het anders kan en illustreert het potentieel van off-site bouwen ten dienste van een versnelde energierenovatie. 

Off-site energetisch renoveren, wat houdt dat in? Het vertrekpunt is een digitale scan en opmeting van het gebouw. Vervolgens wordt er een nieuwe prefab bouwschil op maat gerealiseerd, compleet met gevels en daken. Digitalisering en automatisering is daarbij uiteraard essentieel. Deze bouwschil wordt als een heuse klimaatjas over het bestaande huis aangebracht. Deze grondige renovatie, met het oog op energieneutraal wonen, gaat uiteraard ook gepaard met de plaatsing van bijvoorbeeld zonnepanelen en een warmtepomp. Een efficiënte plug-and-playmethode, in amper 24 uur geïnstalleerd, die zich uitermate leent voor sociale woningen. Extra voordeel: de bewoners ondervinden amper hinder en hoeven tijdens de renovatie geen ander onderkomen te zoeken. 

In het kader van EnergieSprong, een Europese organisatie die het energetisch renoveren van woningen op grote schaal mogelijk wilt maken, toont het project in het Franse Wattrelos nabij Rijsel wat mogelijk is. De 160 sociale woningen uit 1960 werden in tien maanden tijd gerenoveerd en gingen van energielabel F naar volledig energieneutraal. Een belangrijke rol was weggelegd voor de Belgische start-up BuildUp, gegroeid uit het in 2018 opgerichte beSteel. Deze kmo zet in op off-site construction, zowel voor nieuwbouw als voor energetische renovatie, en stond in voor de productie van de gevels en daken van dit project. Dit gebeurde in het atelier in Aarschot, waarna de geassembleerde bouwelementen – trouwens circulair en maximaal biobased – richting Wattrelos gingen. Daar werden ze geplaatst aan een tempo van één huis per dag. Een mooi praktijkvoorbeeld van wat mogelijk is met off-site construction. 

Het verhaal kent ondertussen een mooi vervolg. De Europese Commissie selecteerde BuildUp recent als een van vijftien bedrijven actief in België, Duitsland, Italië en Frankrijk om samen een consortium te vormen met als gezamenlijk doel: tegen 2030 de energetische renovatie van 750.000 sociale woningen met een off-site geproduceerde bouwschil faciliteren. Op Belgisch niveau zijn naast BuildUp ook partners betrokken als Buildwise, Greenwin en Housing Europe, het overkoepelend orgaan voor sociale woningbouw in Europa. CEO van BuildUp Hélène de Troostembergh: “Dat we opnieuw voor een prestigieus Europees project gevraagd worden, bewijst dat off-site energetische renovatie aanslaat. Alleen blijft ons land wel achterop hinken als het aankomt op energetische renovatie. Ik hoop dat ook onze overheden uit onze selectie meenemen dat off-site constructie de toekomst is voor energetisch duurzaam renoveren op grote schaal.” Michael De Bouw, labohoofd Renovatie & Erfgoed bij Buildwise besluit: “De ‘off-site construction’-aanpak voor renovaties is een van de sleutels om een grootschalige renovatiegolf te realiseren met kwalitatieve en doorgedreven renovatietechnieken. Hiervoor dienen niet alleen technische uitdagingen te worden aangepakt, maar ook de markt en organisatie, zodat de sector kan investeren en opschalen om deze praktijken effectief te laten doorbreken in de Belgische bouwsector.”