Silt Middelkerke, de aannemers blikken terug

Nu al het project van 2024: Silt in Middelkerke. Met reeds twee gerenommeerde internationale awards, veel media-aandacht en een massa kijklustigen tijdens het openingsweekend kunnen we niet rond dit Middelkerkse venuegebouw in onze rubriek Bovenste beste Belgische architectuur. Ondanks de complexiteit, uitdagingen en de strakke timing kan men vandaag met gepaste trots terugblikken op een vlot traject en uitzonderlijk snelle realisatie. Een gesprek met Guy De Meyer en Steven Maeyaert van respectievelijk Democo en Furnibo, de aannemersbedrijven die zij aan zij stonden voor de realisatie van deze nieuwe landmark en boldervormige baken aan onze Belgische kust.    

Silt Middelkerke is zoveel meer dan een nieuw evenementengebouw met een casino, het enige in België dat trouwens op het strand ligt. Het multifunctionele gebouw, dat ver boven de lokale ambities uitstijgt, werd op een vernuftige manier geïntegreerd in een vernieuwd landschap, een geheel met niet alleen economische maar ook ecologische troeven. Bovendien maakt het deel uit van een nieuwe en noodzakelijke zeewering die het land beschermt tegen het water. Met veel liefde voor zee en duin combineert de nieuwe blikvanger kustversterking, leefbaarheid en duurzaamheid. Het is een nieuw ankerpunt aan de Belgische kust waarbij gebouw en landschap in elkaar overvloeien. Reinald Top, partner-architect bij architectenbureau ZJA: “Het ontwerp herschrijft de historische relatie van de badplaats met de zee en voegt met een bescheiden hoteltoren met een relatief kleine footprint veel nieuwe openbare ruimte toe aan de plek. Tegelijkertijd is de hoteltoren ook een opvallend gebouw, met zijn markante vorm en houten gevelstructuur. Silt is ingetogen met een maximale impact.” De inspiratie voor het project werd inderdaad gevonden in de geschiedenis van de gemeente. Middelkerke ontstond op het getijdeneiland Testerep en kon uitgroeien tot een volwaardig vissersdorp. Die plek, symbool voor de toenmalige welvaart van Middelkerke, wou men met Silt teruggeven aan de gemeente. Het project won ondertussen zowel een International Architecture Award als een World Landscape Award, een welverdiende bekroning voor het volledige team. 

Dat er achter een project van dit kaliber, met bovendien een bijzonder korte bouwtijd, een geolied bouwteam stond, behoeft geen twijfel. We hebben het dan meer bepaald over bouwteam Nautilus, een samenwerkingsverband tussen ontwikkelaar Debuild, hoofdontwerpers ZJA (architectuur) en DELVA (landschapsarchitectuur), OZ (casino- en hotelontwerp), uitvoerend architect Bureau Bouwtechniek en aannemers Furnibo en Democo. Zij werden op hun beurt bijgestaan door experts van COBE, VK Engineering, Beersnielsen, Witteveen+Bos, Plantec, MINT en Sertius. Of al deze samenwerkingsverbanden geen immense uitdaging betekenden op het vlak van communicatie en overleg? “Uiteindelijk is dit heel vlot verlopen.” Aan het woord is Guy De Meyer, niet alleen commercieel directeur van bouwbedrijf Democo, maar als projectverantwoordelijke van gedelegeerd bouwheer Debuild ook aan het roer van het bouwteam. “Dat het ontwerpteam mee aan de uitvoeringstafel is blijven zitten, heeft zeker geholpen. Net trouwens als de keuze om de verantwoordelijke ambtenaar van de gemeente nauw te betrekken bij het volledige uitvoeringstraject. Op deze manier kon er kort geschakeld worden.” 

De schaalgrootte, complexiteit en strakke timing hebben gemaakt dat twee klasse 8 aannemersbedrijven, Democo en Furnibo, de krachten hebben gebundeld. Algemeen aannemer Democo maakt deel uit van Democo Group, een groep van zeven bouwgerelateerde bedrijven – in aanneming, ontwikkeling, technieken en afwerking en met vestigingen in Hasselt, Antwerpen, Brussel en Gent – met dus heel wat ervaring en kennis in uiteenlopende vakgebieden. 

Zo stond AEW, ook een onderdeel van deze groep en gespecialiseerd in elektriciteit en gebouwbeveiliging, in voor de programmatie van alles wat te maken heeft met branddetectie en security in Silt. Ook Furnibo uit Veurne, waardoor de lokale binding gegarandeerd was, heeft een ruime expertise. Dit aannemersbedrijf profileert zich als een toonaangevende speler in de realisatie van grotere en complexe bouwprojecten voor de openbare en private sector, met aandacht voor optimale samenwerking. Steven Maeyaert, CEO van Furnibo: “Die samenwerkingsgedachte zit in ons DNA. Daarnaast zetten we volop in op het digitale bouwproces. Wij menen dat ook een bouwproject voorspelbaar moet worden, zowel financieel, technisch als planmatig.” Troeven die bij dit project van groot belang waren. 

Naast de open communicatie droeg de betrokkenheid van eenieder bij tot het succes.
Guy De Meyer: “Ook met onze onderaannemers was er een heel fijne manier van samenwerken. Bij de start werd er een informeel charter ondertekend, als bevestiging van hun engagement. Dit charter hing uit in de werfkeet, samen met de dagplanning. En zo creëer je betrokkenheid van iedereen.” Steven Maeyaert vult aan: “Op topmomenten waren er meer dan 500 mensen aan het werk op de werf, uiteraard een hele organisatie. Dit vergde een heel goede aansturing, gebaseerd op de Lean-principes. Alles kort opvolgen was de boodschap.” Guy De Meyer: “Een open en duidelijke communicatie is uiteraard essentieel. Trouwens niet alleen op de werf, maar ook met de omwonenden en naburige handelaars. Al tijdens de lopende procedure van de omgevingsvergunningsaanvraag, tot in detail voorbereid en ingediend op Vlaams niveau, hebben we ingezet op informeren. De handelaars langsheen het traject werden om de twee weken op de werf uitgenodigd om de stand van zaken door te praten. Die open communicatie werd geapprecieerd en heeft geloond.”

Wat waren, uiteraard naast de strakke timing, de grootste uitdagingen? Steven Maeyaert: “Tijdens de uitvoering waren vooral de logistiek en bereikbaarheid een gigantische challenge. We hebben als het ware in zee gebouwd, dus langs de kant van het water was geen aanvoer mogelijk. Bovendien dienden we rekening te houden met het toeristische aspect van de zeedijk. Enkel met het engagement van het volledige projectteam zijn we erin geslaagd om mens en materiaal op tijd op de juiste plaats te krijgen.” Dit kan Guy De Meyer van Democo alleen maar beamen: “Eenmaal de voormalige parkeergarage op de schop ging, was er inderdaad die gigantische bouwput. We hebben zelfs bruggen over de werf gemaakt om de werklui op de juiste plek te krijgen.” Daarnaast waren er uiteraard de technische uitdagingen die het unieke ontwerp en de bijzondere architecturale vorm met zich meebrachten. Steven Maeyaert: “De realisatie van de houten gevel met X-structuur, rond het hotelgebouw gedrapeerd, was geen sinecure. Hetzelfde gaat op voor drie luifelstructuren, met tal van unieke platen die als een complexe puzzel samenkomen. Zonder digitale voorbereiding, moderne inmeettechnieken en 3D-technologie zou dit niet mogelijk zijn geweest.”

Uiteraard stond ook duurzaamheid voorop. Steven Maeyaert: “De grootste winst op vlak van duurzaamheid zit in het ontwerpmatige. Het gebouw ligt voor een heel deel verzonken in het duinenlandschap, waardoor de footprint beperkt blijft en we op materialen voor gevelafwerking konden besparen. Daarnaast is er de luifelstructuur die overbezonning vermijdt en de koellast vermindert.” Waar mogelijk, werden materialen hergebruikt. Guy De Meyer: “Het puin uit de bouwput werd ter plaatse gebroken en gebruikt voor de onderfundering van de verschillende infrastructurele delen. Ook het zand werd niet afgevoerd, maar gebruikt voor tijdelijke duinen om het gebouw te beschermen tegen de opkomende zee.” Wat de technieken betreft, werd er geopteerd voor een systeem dat het volledige gebouw van zijn thermisch comfort voorziet. Guy De Meyer: “Een BEO-veld was gezien de locatie en samenstelling van de grond geen optie. Dus werd er gekozen voor een centraal systeem van lucht-waterwarmtepompen in combinatie met grote ventilatiegroepen in het gebouw, met een gigantisch kanaal dat onder het gebouw doorloopt voor de aanvoer van de verse lucht.” Het resultaat? Een duurzaam en bijzonder gebouw, zowel wervelend als integer. Een blikvanger die zowel in de nabije als verdere toekomst op heel wat belangstelling zal kunnen blijven rekenen.   

Silt, in cijfers 

• Totale projectoppervlakte: 39.200 m² (net geen 8 voetbalvelden groot)
• Grondverzet: 80.000 m³ (net geen 1.200 grote zeecontainers)
• Funderingspalen: 1.050 stuks
• Beschoeiing:
– Soilmixwanden (CSM): 713 m 
– Secanspalenwanden: 275 m 
– Berlinerwanden: 400 m 
• Stortbeton: 25.150 m³
• Wapeningsijzer: 2.170.000 k
• Polybeton: 16.275 m²
• Buitenschrijnwerk (ramen en deuren): 2.950 m²
• Houten skelet van de toren: 3.060 m accoya balken
• Bestrating: 19.000 m²
• Groenzone: 7.800 m² 
• Printbeton voor de dijkwering: 3.800 m² 
• Ondergrondse parking: voor 354 wagens