Ook al blijft de gevelsteen in België een topper, toch zijn er ondertussen heel wat alternatieven die de concurrentie of juist een verbond aangaan met de gemetste gevel. Zo ook diverse metalen, met aluminium op nummer één, waarbij vooral wordt ingezet op design, duurzaamheid en onderhoudsgemak. Maar ook staal – roestvrij, CorTen of verzinkt – vindt zijn weg naar de gevel die zich architecturaal wenst te onderscheiden.

Aluminium kent een ware boost als gevelbekleding. Het materiaal ziet zich niet alleen frequent toegepast in industriële, commerciële en kantoorgebouwen, maar ook de geveltoepassingen in residentiële gebouwen zitten de laatste vijf jaar aanzienlijk in de lift. Vooral de diverse systemen met slanke horizontale en vooral verticale profielen kennen veel bijval. Samen met de vraag stijgt ook het aanbod. In residentiële woningen ziet het aluminium zich weliswaar vaak gecombineerd met andere gevelmaterialen, zoals baksteen, hout of sierpleister. De voordelen van aluminium? Die zijn legio. 

Vooreerst is aluminium een licht en sterk materiaal met heel wat architecturale mogelijkheden. Doordat aluminium het lichtgewicht is onder de gevelmaterialen kan het makkelijk gehanteerd en geplaatst worden en blijft de belasting van de gevel tot een minimum beperkt. Extra voordeel: je kan er ook de garagepoort mee bekleden – waardoor deze discreet opgaat in het gevelvlak – zonder dat dit een invloed heeft op de motorisatie. Naast licht is aluminium ook een onderhoudsarme gevelbekleding, gemaakt om lang mee te gaan. In de huidige tijdsgeest wint ook het argument duurzaamheid aan belang. Tot 90 procent van het aluminium dat in de bouw gebruikt wordt, kan gerecycleerd worden. En de recyclage vraagt amper 5 procent van de energie die nodig is voor de initiële productie, het proces waarbij van bauxiet aluminium wordt gemaakt. Weetje: het gebruik van aluminium in bouwtoepassingen is goed voor zo’n 25 procent van de totale vraag naar aluminium. En 75 procent van het ooit geproduceerde aluminium is nog steeds in gebruik. Dat dit percentage nog verder zal stijgen, behoeft geen twijfel.

Uiteraard bestaan er diverse systemen van aluminium gevelbekleding, ook voor de residentiële woning. Vooral de systemen met individuele en slanke aluminium profielen zijn in opmars. Deze worden doorgaans bevestigd met een kliksysteem, al bestaan er ook andere bevestigingssystemen met tand- en haakverbindigen. Diverse soorten wissel, pas- en hoekprofielen garanderen een feilloze afwerking. De trends? Emely Feys, Product Manager bij Renson: “De halfopen bekleding, initieel gecreëerd om voor een raam te plaatsen, zien we steeds vaker toegepast voor glazen deuren. Huizen worden kleiner en architecten besparen op vierkante meters in de hal. Er wordt gekozen voor een glazen voordeur die het licht binnentrekt en het ruimtegevoel ten goede komt. De aluminium profielen, in de vorm van een halfopen systeem, verhinderen de directe inkijk.” Bovendien laten diverse systemen toe allerlei elementen fraai te integreren. Denk daarbij aan de brievenbus, videofoon, buitenkraan, stopcontact en een geïntegreerde deurgreep die het architecturale geheel kracht bijzet. Invullingen in hout maar ook ledlicht laten toe het geheel verder te personaliseren, net als de profielen met variërende breedte, diepte en kleuren die desgewenst gecombineerd kunnen worden. Personalisatie troef.  

Zowel qua architecturale keuzes als wat kleur en afwerking betreft zijn de mogelijkheden met aluminium gevelbekleding zeer uitgebreid. 

De trends? Andy Coninx, Technisch Directeur van Hegge nv en bestuurder van FAC: “We noteren een stijgende interesse voor geanodiseerd aluminium. Vooral de warme bronstinten zijn erg in trek.” Kies je voor een geanodiseerde afwerking? Dan dien je met een aantal zaken rekening te houden. Vooreerst kunnen er kleurvariaties optreden. “Het proces van anodiseren kan inderdaad geen exacte en vaste kleur garanderen. We spreken eerder over een kleurrange. Iets wat sommige architecten net een meerwaarde vinden, anderen vinden dit eerder een beperking. Daarnaast zijn er een aantal technische beperkingen. Geanodiseerd aluminium is moeilijker mooi te lassen, wat beperkingen oplegt qua vormen, afmetingen en bevestigingen.” Peter Lootens van Durv nv en bestuurder van FAC vult aan: “Niet onbelangrijk: geanodiseerd aluminium heeft een sterkere eindlaag, bijvoorbeeld aan de kust, maar beschadigingen zijn moeilijker te herstellen. Er moet bijgevolg budget voorzien worden voor de nodige beschermmaatregelen in de werffase.” Advies: communiceer hierover duidelijk met de bouwheer, om achteraf teleurstellingen te vermijden. Als alternatief bieden diverse fabrikanten ook mooie anodisatielakkleuren aan. Het overwegen waard.

Naast aluminium zijn er nog andere metalen die hun weg vinden naar de gevel. Denk je bij thermisch verzinkt staal vooral nog aan dakgoten en regenpijpen? Think again! Dit materiaal leent zich perfect als gevelbekleding, weliswaar anders dan traditioneel. Robuust, natuurlijk en niet zelden met een industriële knipoog. Thermisch verzinkte stalen gevels onderscheiden zich niet alleen op vlak van een lange en onderhoudsvrije levensduur, maar gaan ook resoluut voor een karaktervolle uitstraling. Denk daarbij niet alleen aan strekmetaal, roosters of geperforeerde platen, ook vlakke gevelpanelen behoren tot de mogelijkheden.

Steeds meer architecten wereldwijd weten de unieke patronen, die door het thermisch verzinken ontstaan, te appreciëren. Onder invloed van weer en wind ontstaat er op termijn bovendien een mooie patinalaag die bijdraagt tot de lange levensduur. Let wel: soms kan het gebruik van thermisch verzinkt staal leiden tot een mismatch tussen verwachtingen en het uiteindelijke resultaat. Klanten vragen dan bijvoorbeeld om een glimmend, glad of juist om een gevlekt uiterlijk, zoals je wel eens ziet bij een sendzimir verzinkte plaat. Maar zo’n uiterlijk kan je eigenlijk niet ‘bestellen’ in het geval van discontinu thermisch verzinkt staal. Het staal wordt in een bad met vloeibaar zink op 450°C gedompeld. Nadat het uit het bad wordt getrokken, ontstaan er mogelijk afdruip- en ophangplekken, vlekken, residuen en zinkverdikkingen. Een consistent uiterlijk krijgen, is dus moeilijk. Wat de ene ervaart als een ‘visuele afwijking’ wordt door de ander juist ervaren als karaktervol. Kortom: alle betrokken partijen steken beter vooraf de koppen bij elkaar om het project nauwkeurig door te spreken.