Slimme irrigatie brengt natuur terug naar de stad

Zuinig omspringen met regenwater

De klimaatverandering veroorzaakt steeds extremere weersomstandigheden, waardoor we doordachter moeten omspringen met regenwater. Dat begrijpt ook ACO Group, internationale speler in waterbeheer. Daarom lanceert het bedrijf een slim irrigatiesysteem dat steden kunnen gebruiken om regenwater op te slaan en pas te hergebruiken wanneer het echt nodig is. 

“Regenwater is een schaars goed”, begint Axel Leybold, teamleider van de afdeling Smart Solutions bij ACO Group. Het bedrijf is wereldmarktleider op het gebied van afwateringstechnologie. “Buien worden korter maar intenser. Dat veroorzaakt twee uitersten: enerzijds periodes van extreme droogte, anderzijds grote overstromingen. Bovendien hebben bomen vaak niet voldoende plaats voor hun wortelgroei. Door overmatige bodemcompressie kan er geen zuurstof naar de wortels en wordt drainage belemmerd. Ons tree pit- of boomspiegelsysteem speelt daarop in: door regenwater op te slaan en bij te houden voor de droge seizoenen voorkomt het dat steden overstromen. Hoe meer we van die systemen integreren, hoe groter de impact voor een beter klimaat.”

Het slimme irrigatiesysteem is vooral bedoeld om steden te helpen met hun regenwaterbeheer en vergroening. “Bomen opnieuw oud laten worden in de stad, is waar het om draait”, stelt Axel. “Uit metingen weten we dat ze de temperatuur in een stad met zeven graden kunnen verlagen, doordat zijn bladeren schaduw geven en via verdamping koude opwekken. In Europese steden worden bomen meestal slechts tien jaar oud, waardoor ze klein blijven en geen effect op het klimaat hebben. Bovendien is het duur voor steden om bomen steeds opnieuw te vervangen en heraan te planten. Met het tree pit-systeem neemt het effectieve bladoppervlak met de derde graad toe, wat veel meer is dan de zuivere hoogte van een boom.”

Oude bomen hebben dus een invloed op het klimaat, maar helaas vormt een stedelijke omgeving het meest nefaste decor voor een boom om te groeien. De boosdoener? Bodemcompressie. “Neem nu een boom in de buurt van een parkeerplaats. Als auto’s en vrachtwagens over de wortels rijden, krijgen die geen zuurstof meer en kunnen die niet meer groeien. Naast bewatering beschermt het tree pit-systeem met een sterke, belastbare structuur tegen bodemcompressie.” 

Het ondergrondse systeem bestaat uit vier stappen: collect, clean, hold en reuse. Allereerst verzamelt het regenwater via drainage in infiltratiekratten. Eenmaal het water daarna gezuiverd is, wordt het vastgehouden in een grote opslagruimte. Als bodemvochtigheidssensoren te weinig vocht aangeven, wordt het water tot slot ingezet om de boom te voeden. 

Een digitaal intelligent dashboard controleert dat hele traject door alle beïnvloedende factoren in kaart te brengen. Zo moeten onder meer de boomsoort en het bodemtype gekend zijn, om te weten hoeveel water de boom nodig heeft. “Zandbodems vereisen meer water, omdat het er sneller doorstroomt dan bijvoorbeeld in kleibodems”, legt Axel uit. Gecombineerd met internetdata zoals weersvoorspellingen en sensoren die de bodemvochtigheid meten, weet het dashboard wanneer het systeem water moet opslaan en inzetten. “Met die informatie kan je de optimale groeiplaats voor een boom garanderen. Afhankelijk van al die factoren kan het systeem grote hoeveelheden water besparen, en tegelijk beschermen tegen overstromingen, zoals natuurlijke overstromingsgebieden vroeger deden.”

Geen enkel tree pit-systeem is hetzelfde, afhankelijk van de mogelijkheden voor watertoevoer en -opslag. “Bij ACO Group zoeken we naar de juiste tools en stellen we het volledige systeem samen volgens de behoeften van de klant. Gecombineerd met alle intelligentie die de irrigatie bestuurt, maakt dat ons systeem uniek.” 

Het tree pit-systeem helpt steden vergroenen. In het centrum van de Nederlandse stad Raalte bouwde ACO Nederland een parkeerplaats om tot een natuurlijke omgeving. Axel: “De voordelen van oude bomen zijn veelvuldig. Ze zijn niet alleen goed voor het klimaat, ze stimuleren ook ons eigen welzijn. Mensen vinden het weer leuk om in de binnenstad te zijn. Doordat het allemaal natuurlijke planten zijn, geschikt voor de locatie, vinden beestjes, zoals vogels en insecten, hun weg terug naar de stad. Het systeem is dus niet puur een technische oplossing. Het brengt de natuur naar de stad en maakt ze weer leefbaar.”