Ceramic House: unieke gevel met 3D-geprinte tegels

Met innovatieve geveltoepassingen als een van de centrale thema’s in deze editie, mocht ook dit bijzondere project niet ontbreken: Ceramic House in Amsterdam van het architectenbureau Studio RAP. De gevel bestaat uit om en bij de 3.000 3D-geprinte en stuk voor stuk unieke keramische tegels die ambachtelijk werden afgewerkt. Het resultaat is om even bij stil te staan, zowel in de letterlijke als figuurlijke zin.

De Rotterdamse Studio RAP is geen architectenbureau zoals we die doorgaans kennen. Naast het kantoor bevinden zich een R&D-robotlab en een productiefaciliteit met hightech robotarmen waarmee nieuwe fabricagetechnologieën worden ontwikkeld. Het opzet: deze meteen ook toepassen in hun eigen en best eigenzinnige projecten. Naast het Ceramic House is onder meer ook het Rotterdamse Theater Zuidplein een bijzonder project. De akoestische binnenwanden werden bekleed met wel 6.000 verschillende aluminium driehoeken die niet alleen de bijzondere esthetiek maar ook de akoestiek doen uitblinken. Verwant met Ceramic House is New Delft Blue waar het 3D-geprint keramiek knipoogt naar het Delfts Blauw porselein. Ook dit is een voorbeeld van hoe computeralgoritmes, keramische 3D-geprinte elementen en het ambachtelijk glazuren het nieuw architectonisch potentieel van keramiek illustreren. 

Hoe zich als high-end modeboetiek in de Amsterdams P.C. Hooftstraat, een van de meest luxueuze winkelstraten in Nederland, onderscheiden? Met de gevel! Een uitdaging die Studio RAP niet aan zich liet voorbij gaan. Uiteraard waren er de esthetische voorschriften van de historische stad waarmee men rekening moest houden. Dit weerhield het architectenteam er niet van met een vernieuwend concept uit te pakken. Men ging aan de slag met het ontwerp dat zijn inspiratie vond in de mode en meer bepaald in knitwear. Wessel van Beerendonk, architect en co-founder van Studio RAP: “Als je naar breigoed kijkt, zie je een aantal interessante ingrediënten die we vertaald hebben naar het architectonisch ontwerp: eerst de elegante plooien in het textiel, dan de in elkaar grijpende garens en vervolgens, wanneer je nog meer inzoomt, het stekenpatroon. Dit concept hebben we naar de digitale wereld vertaald, in patronen, gecreëerd door de computer.” Digitaal design next level, voor een bijzondere architecturale toepassing.

De hele gevel is dus bedekt met 3D-geprinte tegels die laag per laag worden opgebouwd en daarna worden gebakken en ambachtelijk geglazuurd. Bij het ontwerp werd er rekening gehouden met het silhouet van de oorspronkelijke gevel met karakteristieke tripartite structuur en de esthetische voorschriften. De schaal, het formaat, het type en de kleur van de ornamenten en materialen zijn zorgvuldig gesynchroniseerd met de aanpalende gebouwen. Het opzet: een naadloze integratie van de traditionele en vernieuwende architectuur in de straat. De organische, golvende structuur van de keramische gevel verandert naarmate de toeschouwer het ontwerp vanuit verschillende hoeken benadert. De lichte tegels onderaan – parelwit met een vleugje geel – zijn ontworpen om op ooghoogte visueel bijzonder expressief te zijn en naadloos over te gaan naar een vlakke uitlijning wanneer ze de grond raken. Op de hogere verdiepingen toont de gevel 3D-geprinte tegels geglazuurd in drie tinten rood. De detaillering van het door knitwear geïnspireerde patroon vervaagt naar boven toe. Deze tegels werden geplaatst in kruisverband, netjes uitgelijnd met de aangrenzende gemetste gevel. De tegels werden trouwens geplaatst in lasergesneden roestvrijstalen cassettes, ter plaatse verlijmd in een uiteraard strikt te respecteren volgorde. Geen sinecure, maar het resultaat mag er zijn.  Digitale technologieën en ‘computational design’ ten dienste van een bijzondere architectuurtaal die de wereld verrijkt, spannender en meer divers maakt.